Ege'de sular ısınmadı

ÜNSAL EREKE

Havaların bir türlü istenilen sıcaklığa ulaşmaması, henüz sonuçları belli olmayan sınavlar, yaz mevsiminin ortasına gelen Ramazan ayı ve de tabii ki Türk turizminde 2015 yılına damgasını vuran Rusya’daki ekonomik kriz… Bu sorunların tamamı alt alta konulduğunda Ege bölgesindeki tesisler de diğer turizm bölgelerinde olduğu gibi 8 ay boyunca heyecanla bekledikleri sezona ekside başladılar.

Ege’nin denize kıyısı olan üç turizm bölgesi var. İlk 5 ayda bu bölgelerdeki yabancı turist kaybı İzmir’de yüzde 14, Muğla’da yüzde 11 ve Aydın’da da yüzde 8 olarak ölçüldü. Almanya, İngiltere ve Hollanda başta olmak üzere üç ildeki turist kaybı ise 120 bini geçti. Türkiye’nin yatak kapasitesinin yaklaşık 4’te 1’ini oluşturan tesislerin sahipleri bu kapasiteyi nasıl dolduracaklarının hesabını yapıyorlar. Öyle ki, sektör temsilcileri yerli turistin artışta olduğuna dikkat çekiyorlar ancak buna rağmen kaybın bu artışla karşılanmayacağının altı çiziliyor.

YERLİ TURİST DE

YUNANA GİDERSE?

Antalya’ya göre çok daha fazla Avrupalı turiste hitap eden bölge tesisleri, Rusya’daki ekonomik krizin bir domino etkisi yarattığına dikkat çekiyorlar. Buna göre Antalya’da turist çekmek için dış pazara yönelik fiyat kırmalar yaşanırken, Ege bölgesi turizmcileri de ellerindeki pazarları kaptırmamak için fiyatlarını indiriyorlar. Bunlar karşısında bölgenin değeri ucuzluyor.

Ege için bir diğer sorunun ise suyun karşı yakasındaki Yunanistan olabilir. Buna göre özellikle Bodrum’da yüksek restoran ve konaklama fiyatları yerli turisti buralara feribotla yarım saat uzaklıktaki Rodos ve Kos gibi Yunan Adaları’na çekebileceği ifade ediliyor. Otelciler açıktan dillendirmese de ekonomik kriz içerisindeki Yunanistan’daki hizmet fiyatlarının sürekli olarak azaldığı bir gerçek olarak karşılarında duruyor.

CRUİSE YOLCUSU DA DİBE VURDU

Daha çok yerli turistin tercih ettiği Ege Bölgesi, yoğun yabancı gelişi sağladığı alternatif turizm seçeneklerini de kaybetmeye başladı. Bunlardan birisi de cruise turizmi. İzmir Alsancak Limanı’na 2013 yılının ilk 5 ayında 122 bin 139 yolcu gelirken, bu rakam 2014’te 97 bin 136’ya ve bu yıl ise 25 bin 595’e kadar düştü. Buradan bakıldığında geçen yıla göre cruise yolcusunda yüzde 49.8’lik düşüş meydana geldi. Bu önemli düşüşteki etkinin başlıca noktası ise daha önce turistlerin ayakbastı paralarını ödeyen İzmir Ticaret Odası’nın artık devreden çıkması oldu. Ulaştırma Bakanlığı da diğer limanlar için de emsal olacağı için bunları ödemeyi kabul etmeyince, gemilerin rotaları başka limanlara kaydı.

****

KRİZLERE DAYANIKLI HALE GELMEK BİRLİK OLMALIYIZ

Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TTYD) Başkanı Murat Ersoy

Türkiye dünyada alternatifi bulunmayan bir turizm cenneti olarak öne çıkıyor. Ancak bazı dönemlerde meydana gelen bu tür kriz ortamlarının sıkıntı yarattığı bir gerçek. Burada ürünün büyümesini kontrol ederek büyüme söz konusu olmaz. Dünyadaki turizm sektörüne yönelik pazarlamayı geliştirme ve artan kapasiteyi de pazarlayabilme yeteneğine sahip olunması gerekiyor. Devlet şimdiye kadar hizmet sektöründe başarılı olabilmiş değil, bunu Turban ve diğer örneklerinden görüyoruz. Dolayısıyla turizm yatırımlarını devlet tek başına yapamaz. Bu noktada devletten turizm organizasyon yapısını özel sektöre yönelik organize etmesini bekliyoruz. Bir birlik yasası altında şu anda çalışan TÜRSAB ile birlikte ortak hareket edecek bir organizasyon olmalı bu. Tur operatörü, seyahat acentesi, havayolu şirketi, otel, restoran gibi turistik faaliyetleri bir çatı altında bulunduracak bir organizasyon özel sektör yetenekleriyle bugün yaşadığımız krizlere karşı sektörü de dayanıklı hale getirecektir.

BU KRİZ ZAMANLARI İÇİN BİZE YENİ YASA LAZIM

Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamaları Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler

Bu yıl maalesef turizm pek parlak gitmiyor. Rus pazarındaki sıkıntı herkesi etkiliyor. İzmir’de düşüş geçen yıla göre yüzde 14’ler seviyesinde bulunuyor. Buna karşılık fiyat indirimiyle yerli pazar devreye girer diye düşündük ancak seçimler, sınavlar, kötü giden havalar ve Ramazan dönemi nedeniyle insanların tatil ihtiyacı oluşmadı. Rusya, İsrail, İran, Suriye, Irak gibi pazarlarındaki kaybı dolduramayınca sıkıntı başladı. Son yılların yıldızı cruise turları da ayakbastı ücretinin artık karşılanmaması nedeniyle rotayı başka yere çevirdi. Bu ikisine de önlem alınmıyor. 2634 sayılı turizm teşvik kanunu bu gibi kriz durumlarında yetersiz kalıyor. Kriz dönemlerinde inisiyatif almamız için bu kanun yenilenmeli ve özel sektöre güvenilmeli.

ANTALYA DOMİNO ETKİSİ YARATTI

Bodrum Otelciler Derneği (BODER) Başkanı Halil Özyurt

Bu yıl sıkıntılı bir sezon geçiriyoruz. Bunun böyle olacağı yılbaşında belliydi. Bizim hedef pazarımız Rusya değil, Bodrum’a yıllık 55 bin Rus gelir. Ancak Rusya’daki ekonomik kriz nedeniyle bir domino etkisi oluştu. Dolulukları yukarı çıkartmak için Antalya’daki fiyatların düşmesi nedeniyle buraya doğru bir ilgi oluştu. Bunun için biz de turistimizi tutmak için belli oranlarda indirime gittik. Ancak buna rağmen bu yıl yüzde 5 ile 10 arasında gelen turist sayısını eksiyle kapatacağız. Gelecek yıl için daha doğru bir turizm politikası oluşturmamız gerekiyor.

ÜYELERE DİKKATLİ OLUN ÇAĞRISI

Kuşadası Otelciler Derneği (KODER) Başkanı Tacettin Özden

Bu yıl otel doluluklarında geçen yıllara göre yüzde 25’e varan düşüşler söz konusu. Bu noktada Antalya’nın Ruslar konusunda yaşadığı sıkıntı bize de yansıdı. Bunun yanı sıra bir yılda bin oda kapasiteli 3 tesis devreye girdi. Onlar da pay alınca sıkıntı büyüdü. Yüzde 90’ın altına düşmeyen doluluklar Temmuz ve Ağustos’ta da yükselmezse bu yıl kayıplar daha da artacaktır. Üyelerimize bu kriz ortamının gelecek yıllarda da süreceğini, bunun üzerinden hesap kitap yapmalarını tavsiye ediyoruz.

BU YILI YAŞANMAMIZ KABUL ETMELİYİZ

Shaia Hotels Yönetim Kurulu Başkanı Gürel Aydın

Bu yıl işler genel olarak kötü seyrediyor. Bundan da herkes payını alıyor. Otelciler olarak gelecek yıl kontratlarını bugünkü ruh haliyle yapmamamız lazım. Bu yılı yaşanmamış olarak kabul edip, fiyatları yerlere indirmemeliyiz. Öte yandan otelciler olarak fiyatlar çok pahalı eleştirilerine katılmıyoruz. Yapılan yeni yatırımlarla burası Türkiye’nin en pahalı tatil noktası olacak. Her gelir grubuna göre ise ürün var. Ege kıyılarından Yunanistan’ın Rodos ve Kos adalarına geçişler arttı ama bunun nedeni fiyat değil farklı yerler görme talebi.

KRİZDEN TEK SIYRILAN KIYI NOKTASI ÇEŞME

Sheraton Çeşme Yönetim Kurulu Başkanı İskender Dilek

Türkiye’nin birçok kıyı noktasında yabancı oranı yüzde 80 iken bu oran bizde yüzde 20 seviyelerinde. Belli kemikleşmiş bir yerli turist potansiyelimiz var. Bu nedenle Rusya krizinin turizme getirdiğini negatif havadan etkilenmedik. Ramazan ayı genel sezona geldiği için ve bu yıl serin bir Haziran ayı geçtiği için doluluklar Temmuz ayına kaldı. Bu dönemde doluluklarımız yine zirve yapacak.

İLK TETİKLEYEN RUSYA OLDU

Corendon Genel Müdürü Batuğhan Karaer

Türk turizmindeki bu durumu ilk tetikleyen nokta Rusya oldu. Rusya’dan gelen turistin azalmaması için oteller tarafından fiyatlar indirildi. Bunu gören Avrupalı tur operatörleri de Türk otellerini indirime zorladılar. Bunun yanı sıra İslamifobik tutumlar da harekete geçirildi ve Rusya’nın yanı sıra Avrupa’dan da gelen turist rakamındaki düşüşün önüne geçilemedi. Bugün itibariyle Bodrum’daki fiyatlar Türk turist için pahalı gelse de, Avrupalı turist için sorun teşkil etmiyor. Bodrum yabancılara cazip geliyor. Devlet tarafından verilen uçak koltuğu teşviklerinin Avrupa bölgesine de yayılmasını istiyoruz.