ÜNSAL EREKE
Başta Rusya olmak üzere birçok pazarda kan kaybeden
Türkiye turizm sektörü, seçim ve ramazanın etkisi ile yerli turistte de
aradığını bulamadı. Turizmin başkenti Antalya’nın bazı bölgelerinde doluluk
oranı hâlâ yüzde 40’larda. İşten çıkarmalar şimdiden başladı bile!
2015 yılına 43 milyon turist hedefi ile adım atan Türk
turizm sektörü, Rusya başta olmak üzere birçok pazarda büyük düşüşler yaşarken,
önce seçim ve ardından gelen ramazan ayı da yerli turistin tatil planlarını temmuzun
ikinci yarısına bıraktı. İlk beş ayda Türkiye’ye gelen turist sayısında çift haneli
düşüşler moralleri bozdu. Antalya’dan, İzmir’e, İstanbul’dan Kapadokya’ya kadar
sektör bu yılı hasarsız atlatmanın formülünü arıyor.
RUSLARIN YARATTIĞI KAYIP
3 MİLYAR DOLARI BULACAK
En büyük hasar da geçen yıl 12.5 milyon turisti ağırlayan
Türkiye’nin turizm başkenti Antalya’da gözleniyor. Yıllardır Antalya turizmini
ayakta tutan ve zaman zaman en büyük pazar olan Almanların bile önüne geçen
Rusya, Türkiye’nin verdiği uçak yakıtı desteğine rağmen kendini toparlayamadı.
Yılın ilk 5 ayında Antalya’ya gelen turist sayısı 10.3 gerilerken, Ruslar’daki
kayıp yüzde 32’leri buldu.
Antalya geçen yılın aynı dönemine göre 260 bin Rus turist
eksikğiliğini yoğun bir şekilde hissediyor. Özellikle Rus turiste bağlı olan
Alanya, Kemer, Manavgat gibi bölgelerde şu anda tamamı dolu olması gereken
otellerdeki doluluklar yüzde 40’lara kadar indi. Yıl sonuna kadar toplam kaybın
1 milyona ulaşacağı bunun Türkiye ekonomisine etkisinin ise 2.5-3 milyar dolar
olacağı hesaplanıyor. Rusya’dan umduğunu bulamayan Antalyalı otelciler
odalarını doldurmak için Avrupa pazarında yüzde 40’a varan indirimlere gitti. Bu
aksiyon karşısında Almanya dahil birçok ülkeden geçen yıla göre gelen turist artsa
da hiçbirisi bir Rusya gibi olmadı. Otelciler, “Ağustos 15’e kadar pik zamanında
her şey iyi görünebilir. Ancak sonra film kopmaya başlar ve her şey tersine
döner” diyor. İşten çıkarma, otellerin kapanması dahi konuşulmaya başlanmış
durumda.
***
DURUM:
Türkiye’nin yılda 4.5 milyon turist çektiği Rusya’nın içine
girdiği ekonomik kriz, Turizmin Başkenti Antalya’yı alev alev yakıyor.
Alanya, Kemer, Manavgat gibi Rus turiste bağlı otellerde
doluluk yüzde 40’larda kaldı. Oteller çalışanlarını işten çıkartmaya başladı.
Boş otellere turist çekmek için tur operatörlerine geçen
yılın fiyatları üzerinden yüzde 40’a varan indirimler yapıldı, 5 yıllık kazanım
gitti.
Fiyat indirimlerini alan ülkeler arasında bulunan Almanya
gibi pazarlarda yüzde 25’lik artışın yaşanmasına karşın Rusların boşluğu
dolmadı.
Rusya’daki ekonomik krizin gelecek yıllarda da devam
edeceğine işaret eden yetkililer birçok otelin kapısına kilit vurmasını
bekliyor.
***
ÖNERİ:
Hükümet tarafından Rusya ve Türk Cumhuriyetlerine yapılan
uçak koltuğu destekleme teşvikinin bütün ülkelere uygulanması isteniyor.
Uçak desteğinin alanının genişlemesiyle Ruslardan boşta
kalan otellere yönelik ülkelerdeki fiyatların uygun hale getirilmesi
planlanıyor.
Yeni otel yatırımlarının yanı sıra yabancıların da satın
aldıkları konutları konaklama amaçlı kiraya vermesinin yarattığı arz fazlasının
önüne geçilmeli.
Dolulukların düşük seyretmesi anında otellerin işçi
çıkartmasının önüne geçilmesine yönelik devlet desteği bekleniyor.
***
Türkiye aşığı Alman turist
ölüyor, yenisini çekemiyoruz
Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman
Ayık
Geçen yıla kadar hiçbir şey yapmadan yıllık 1-2 milyon
turist artışı sağlıyorduk. Bu dünyadaki turizm hareketlerinin artmasıyla zaten
bizim payımıza düşen sayıydı.
Türkiye uzun yıllardan bu yana Avrupa’nın en çok tekrar
tatil alan ülkeleri arasında bulunuyor. Müşterilerimiz arasında uzun yıllardır
başı Almanlar çekiyordu. Ancak bu bize bağlı turistler yıllar geçtikçe yaşlandı
ve ölmeye başladılar. Turizm anlamında alttan gelen yeni nesli cezp edemeyip
kendimize çekemedik. Bu nedenle Almanya’dan çektiğimiz turist sayısında
istediğimiz artışlar meydana gelmiyor. Burada yeni nesil ihtiyaçlar ve
aktiviteler göz önünde bulundurularak pazarın ihtiyaç duyduğu adımları atmak
gerekirdi.
Her yıl yüzde 15’e varan zamlar yaptık. Ancak geçen yıl
sinyallerini gösteren ve bugüne yansıyan durgunluğa çare olarak son 5 yılda
edindiğimiz bütün fiyat kazanımlarımızı verdik. Sadece 1 yılda yapılan fiyat
indirimlerin oranı yüzde 35-40 oldu. Buna hemen Almanya cevap verdi ve şu anda
tek artıda olan pazarımız bu. Rus pazarı indirim olsa bile toparlanamıyor.
Ağustos 15’e kadar pik zamanında her şey iyi görünebilir.
Ancak sonra film kopmaya başlar ve her şey tersine döner. Sezon sonunda üç
aylık domates, et, süt parasını ödemeye başlayınca esas sorun o zaman
yaşanacaktır. Bunun içinde işten çıkarmalar olacağı da var.
Bu bir afetse devletin ve hükümetin belli refleksleri
var. Bunlar yapılmalı. Tur operatörlerine yönelik olarak destek kararı çıktı.
Biz bunu bütün yıla yayın, Pazar şartı getirmeyin dedik. Ama onlar bizi
dinlemedi. Sonuçta bize de böyle bir paket açıklanmadı.
Bağıra bağıra bugünkü duruma geldik. Sen otelci olarak
kendi üzerine düşeni fiyat indirerek yapıyorsun. Oysa birçok dinamik şu anda
beklemede. İç pazarda tatil kredileri şu anda yok. İnsanların tatil sürelerinin
1 ay ile 45 gün arasına sıkıştığını söyledik, bölgelere göre değişen okul
tatilleri uygulamaya girsin istedik. Hepsine kulak kapatıldı. Bugün iç piyasa
talebi de bizi kurtarmıyor. Yüzde 10 sayısal eksilme var. Gecelerde kısalma
var. Toplamda yüzde 20 düşüş söz konusu.
***
RUSLARIN KAYBETTİRDİĞİ 3 MİLYAR
DOLARA ULAŞACAK
Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB)
Başkanı Yusuf Hacısüleyman
Meydana gelen bugünkü duruma Rusya merkezli olarak bakmak
gerekiyor. Diğer ülkelerdeki küçük kazançlarımız kayıplarımızı karşılamıyor.
Rusya’daki pazarı karşılayabilecek bir başka pazarımız yok. Bu yıl Rus
turistinde yaşanan sıkıntı Türk ekonomisine 2.5-3 milyar dolarlık kayba neden olacak.
Açığı yerli turistin kapatması pek mümkün değil. Yerli
turistin davranış değişikliği pek olmadı. Türkiye’de büyük bir refah artışı söz
konusu olmadığı için her şey normal seyrinde gidiyor.
Yaşadığımız sorunun daha önce geleceğini biliyorduk.
Tahminler doğrultusunda az çok ortaya çıkmıştı. Teşvikler Nisan ve Mayıs
aylarında yapıldı. Biz bunun alanını genişleterek devam etmesini isterdik. Şu
anda yaz dönemi için yapabileceğimiz bir şey kalmadı. 1 Eylül’den itibaren kış
dönemini destekleyecek bir şekilde uçak desteğinin sınırsız bir şekilde Nisan
ayına kadar sürdürülmesi gerekiyor.
***
BU ŞEKİLDE EN FAZLA 2-3 YIL DAYANIRIZ
Alanya Turistik İşletmeciler Derneği (ALTİD) Başkanı
Burhan Sili
Diğer pazarlarda artış olmasına rağmen Rusya’daki düşüş
durumu kurtarmıyor. Biz bunu Kasım ayı itibariyle ifade etmiştik. Gelen turistteki
azalmanın yanı sıra kalış süresinde de yüzde 10’luk düşüşler meydana geliyor. Bir
Rus turist 9 gün kalırken, bu oran 7 güne kadar düştü.
Şu anda Rusya’dan tatil çıkışlarında yüzde 40’lık azalma
söz konusu. Rusya’daki tatillerde KDV iadesi yapılıyor. Bunun yanı sıra memur
ve askerlerin çıkışlarında engelleme yaşanıyor.
Turist gelmediği gibi bir yandan da yatak arzındaki artış
devam ediyor. Sadece Alanya’da bu yıl 4500 yatak devreye giriyor. Tüm
Antalya’da ise 4 ayda 22 bin yataklık arz için teşvik belgesi alındı. Bunların
yanı sıra yabancıların aldığı konutların önemli bir bölümü de kiraya verilen
tesisler olarak geri dönüyor. Bu da krizi derinleştiriyor.
2016 yılına yönelik olarak içine girdiğimiz yeni kontrat
döneminde görüyoruz ki gelecek yıl da farklı bir tablo karşımızda olmayacak. Tur
operatörleriyle 2016 kontratlarımızı yapmaya başladık. Ancak bu sürecin böyle
devam etmesi pazarlık gücümüzü zayıflatıyor. Bugünkü sıkıntılarla gelecek
yıllarda da karşılaşacağız. Özellikle devreye giren yeni yatak kapasitesi sıkıntının
büyümesini destekleyecek. Ancak finansal yapısı ve yönetimi dayanıklı olmayanlar
başta olmak üzere biz bu duruma bu şekilde en fazla 2-3 yıl dayanırız. Bundan
sonra iş nereye gider bilmiyoruz. Genel tablo pek de iç açıcı değil.
Şu anda ilk adım olarak reklam, tanıtım ve imaj
çalışmalarının yapılması gerekiyor. Bununla birlikte mevcut pazarlardan gelen
sayısını artırmak için çalışmalar yapmalıyız.
Geçen yıla oranla iç pazarda artış yaşanıyor. Ancak
Ramazan ve okulların tatil olduğu dönemin dışında tatile çıkma alışkanlığında
bir değişiklik yok. İç pazar toplamın yüzde 20-25 kısmını karşılamalı.
YATAK ARZI KONTROL ALTINA ALINMALI
ETS Grubu Başkanı Mehmet Ersoy
Bu yıl talep konusunda dip yaptı. Gelecek yıl bu kadar
kötü olacağını tahmin etmiyorum. Otelcilerin bir kısmı karamsar durumda
bulunuyor. Evet bu yıl kötü başladı. Bu yılki dibe vuruş Rusya ile ilgili bir
durum. Hükümet tarafından yapılan bir destekle bunu aşmak söz konusu oldu. Daha
da toparlanacağını düşünüyoruz. Eğer genel bir sıkıntı varsa bunu uçak yakıtı desteği
verilerek çözülmez. Geleceğe dönük yapısal sorun olarak yatak arzının kontrol
altına alınması gerekiyor.
DOLULUKTA İYİ BELEK’İ DE FİYATTA AŞAĞIYA ÇEKİYOR
Kaya Hotels & Resorts Yönetim Kurulu Üyesi Doruk Kaya
Antalya’da son yıllarda kontrolsüz yatak arzı oluştu.
1990’lı yıllardan bu yana Almanların tercih ettiği bölgelerde yeni yapılan tesislerde
Ruslar hedeflendi. Oluşan yoğun yatak arzı karşısında yetkililer üzerlerine
düşeni yapmadılar.
Rusya’ya yönelik hesapsız kitapsız olarak yapılan otel
yatırımları bütün Antalya’ya hesabı kesiliyor. Antalya özelinde yeni otel ve
yatak arzının Bakanlık ve Belediye tarafından durdurulması gerekiyor.
Bu durum öncelikle otelcilere sonra da piyasaya sirayet
edecektir. Bunun bu yılla sınırlı kalmayacağını ve talep düşüşünün gelecek
yıllarda da devam edeceğini öngörüyoruz.
Belek doluluk anlamında Antalya’nın diğer bölgelerine
göre nispeten daha avantajlı olarak görülse de fiyat anlamında boşluklar
buranın değerini de aşağıya çekiyor.
Yılbaşında tur operatörlüğüne verilen uçak koltuğu
desteğinin Rusya dışındaki birçok ülke için alanını genişletilmesini
bekliyoruz. En azından bu şu anki yangının biraz daha sönmesine neden
olacaktır.
DÜKKANI KAPATMALAR GÜNDEME GELECEK
IC Hotels Genel Koordinatörü Abdullah Keleş
Havalimanı yanındaki Lara-Kundu bölgeler daha planlı
yerleşim bulunduğu için, Belek ise yüksek gelir grubu olan golf tesislerine
sahip gibi noktaların bulunduğu oteller kriz ortamından az etkilendi. Ancak
diğer bölgeler sıkıntılı. Alanya, Kemer, Manavgat gibi bölgeler burada başı
çekiyor. Şu anda tamamı dolu olması gereken otellerdeki doluluk oranı yüzde
40’lara kadar düştü.
Geçen yıl Ruslar ile kontrat görüşmeleri sırasında bu yıl
durumun bu yönde olacağı ortaya çıkmıştı. Bugünkü durum itibariyle Rusların
gelecek yıl da gelmeyeceğini görüyoruz. Avrupa kontratlarını şu anda bitiyor.
Kasımda ise Rusya ile kontrat zamanı başlayacak. Ancak bu durum birkaç yıl daha
devam edebilir.
Yatırımlarında kredi kullananlar için geri dönüş süresi
uzayacaktır. Dükkanı kapatma durumu ile karı karşıya kalabiliriz. Bunlara karşı
yurtdışından turist getiren uçaklara verilen desteği devam ettirmek gerekiyor.
Bununla birlikte otellere de işçi desteğinin verilmesi lazım. Çünkü doluluk
düşünce herkes işçi çıkartma yoluna gidiyor.
ALMANYA DÜŞÜŞÜ FİYAT AYARLAMASIYLA DURDU
Germanyfans Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Baraner
Devlet desteği alamayan ve kendisinin milyar liralık
turizm yatırımları bulunan oteller bir araya geldiler. Rusya’daki ekonomik
krizin turizm anlamında Antalya’yı kilitleyeceğini gördük. 300’e yakın otelin
pazarlama müdürleri olarak Avrupa’ya yöneldik. Almanya pazarına yönelik olarak
fiyat ayarlamasına gittik. Böylelikle Mart ayında yüzde -24 olan düşme yerini
yüzde 25’lik artıya bıraktı. Ancak Avrupa’daki artış Rusya’daki çöküşün yerini
karşılayamadı. Serik ve Manavgat gibi bölgelerde işten çıkartılan turizmciler
kahvelerde bulunuyor. 38 yıllık turizmcilik hayatımda en dramatik yıl olabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder